بستنی ساز سطلی یخی

 

بستنی ها امروزه در بسیاری از نقاط جهان بخشی مهمی از اقتصاد کشورها را به خود اختصاص داده است.  بستنی که یکی از محبوب ترین خوردنیها در سراسر جهان به شمار می رود از سالیان درازی به شکل ها و طعم های متفاوتی ساخته شده است. جهت تهیه بستنی انواع و اقسام مختلفی از بستنی سازها در مدلها و مارکهای مختلف به صورت خانگی و صنعتی استفاده می شود و شرکتهای زیادی در این زمینه فعالیت دارند. بستنی سازهای  خانگی بیشتر در دو نوع کمپرسوردار و بدون کمپرسور هستند. ولی یکی دیگر از بستنی سازهایی که درخانه ها و مراکز تهیه بستنی مورد استفاده قرار می گیرد از نوع سطلی یخی می باشد. این مدل از بستنی سازها از زمان های قدیم به صورت خانگی و صنعتی جهت تهیه بستنی به کار گرفته شده است. 

 

 

جهت تهیه بستنی روشهای گونگونی وجود دارد. معمول ترین روش تهیه بستنی آماده کردن مواد اولیه  بستنی و هم زدن آن و گذاشتن بستنی در داخل فریزر به مدت چند ساعت است که چندان به لوازم و ابزار زیادی احتیاج نیست. از آنجایی که بشر همیشه به دنبال آسایش و راحتی بیشتر بوده و روز به روز بر دانش بشری افزوده می شود ، در زمینه ساخت بستنی نیزهمیشه روشها و دستگاههای جدیدی جهت تهیه بستنی ساخته شده و در اختیار عموم قرار گرفته اند.

استفاده از یخ و نمک جهت تهیه بستنی قدمت دیرینه ای دارد. یخ همیشه یکی از ارکان اصلی تهیه بستنی بوده و به روشهای گوناگونی مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از نمک با یخ بر یک اصل ساده استوار است و آن پایین آوردن نقطه ذوب یخ بوده که باعث می شود یخ زودتر ذوب شده و گرمای بستنی را زودتر گرفته تا به حالت خامه ای در آید. 

در ابتدا بستنی سازهای سطلی یخی اختراع شدند که کار آنها بر اساس چرخش همزن بستنی ساز در داخل ظرف بوسیله دست می باشد. در این نوع بستنی سازها که بدنه خارجی آنها معمولا از چوب ساخته می شود ، در داخل یک ظرف که حالت استوانه ای دارد قرار گرفته است ، در داخل این ظرف استوانه ای مواد اولیه بستنی قرار می گیرد و حدفاصل ظرف استوانه ای و بدنه اصلی یخ و نمک به صورت لایه ای ( یک لایه یخ و یک لایه مقداری نمک ) قرار داده می شود. همزن بستنی ساز توسط میله ای که  با دست چرخانده می شود و وجود چند چرخ دنده باعث تبدیل حرکت می گردد و وجود یخ و نمک باعث می گردد که بستنی به حالت خامه ای  درآید. بستنی سازهای سطلی یخی در حد  نیمه صنعتی و صنعتی با موتوری که بر روی دستگاه بستنی ساز قرار می گرفت نیز بوجود آمدند و کار همزن توسط موتور که حرکت دورانی همزن دستگاه را ایجاد می کرد انجام می گرفت. 

 

 

حالت کرمی و خامه ای بودن بستنی بستگی به سایز کریستالهای تشکیل دهنده بستنی که در جریان سرد و فریز کردن شکل می گیرند دارد. سرد شدن سریع بستنی و به هم زدن مدوام مخلوط بستنی باعث می شود مولکلوهای تشکیل دهنده آب در داخل مخلوط بستنی کریستالهای بسیار ریزی را بوجود آورده که به این کار فرایند ( پخش ) می گویند. بستنی که از کریستالهای کوچک یخی تشکیل شده است از بستنی با همان سفتی با کریستالهای بزرگ یخی بسیار نرم تر و حالت کرمی تر داشته و خوشمزه تر می باشد. همزدن مداوم و پشت سر هم مواد اولیه بستنی هنگام تهیه آن باعث می شود که کریستالهای یخی هنگام سردشدن حرکت کرده ، درنتیجه زمان کمتری لازم دارند تا بهم متصل شده و کریستالهای بزرگی را بوجود آورند. بعضی از موادی که باعث کرمی شدن بیشتر بستنی می گردند عبارتند از : تعدادی از امولسیونها مانند لسیتین ، پودر شیر صمغ و استابیلایزرهای دیگر.